Nawozy mineralne określane mianem nawozów sztucznych ze względu na pochodzenie. W tej grupie duże znaczenie mają nawozy azotowe. Odgrywają one kluczową rolę w żywieniu roślin uprawnych, ponieważ azot uznawany jest za najważniejszy makroelement. Właściwe odżywienie roślin uprawnych azotem jest kluczowe dla realizacji potencjału plonowania uprawy. Dostarczenie odpowiedniej ilości azotu w trakcie sezonu wegetacyjnego jest niezbędne, aby rośliny mogły zaspokoić swoje potrzeby pokarmowe. Właśnie w tym celu niezbędna jest aplikacja nawozów mineralnych zawierających azot.
Charakterystyka nawozów azotowych
Podział nawozów azotowych można prowadzić pod różnym kątem, jednak zdecydowanie najważniejszą jest w nim zawartość azotu oraz forma, w której on występuje. Na podstawie zawartości poszczególnych form azotu nawozy mineralne zawierające można podzielić na:
- Mocznik
Jest to nawóz azotowy zawierający azot w formie amidowej. Forma amidowa wymaga przekształcenia w formę amonową i azotanową, które są dostępne dla roślin uprawnych i mogą zostać pobrane z roztworu glebowego. Mocznik zawiera aż 46% N i obecnie nie ma w sprzedaży nawozu mineralnego o większej koncentracji. Mocznik stosowany doglebowo musi być z inhibitorem ureazy lub w powłoce biodegradowalnej, natomiast aplikowany dolistnie musi być pozbawiony tych dodatków.
- Roztwór saletrzano-mocznikowy
Jest to nawóz w formie płynnej, w praktyce rolniczej określany jest RSM, chociaż nazwa to powinna dotyczyć nawozów wyprodukowanych tylko przez Grupę Azoty. Zawiera trzy formy azotu amonową, azotanową i amidową. Dzięki temu dostarcza rośliną azotu, który może być pobrany zarówno po aplikacji, jak i w dłuższym okresie po niej. W przypadku RSM dostępne są 3 rodzaje nawozów różniące się całkowitą zawartością azotu: 28% N, 30% N i 32% N. Aplikowany powinien być przy pomocy specjalnych rozpylaczy lub węży, takie dostosowanie technicznie ograniczony do minimum straty azotu podczas stosowania oraz możliwość uszkodzenia roślin uprawnych.
- Saletra amonowa
To grupa nawozów mineralnych zawierająca azot w formie amonowej i saletrzanej w równych proporcjach. Forma amonowa działa wolniej, podczas gdy forma saletrzana działa szybko i przyspiesza wzrost i rozwój roślin. Właśnie dlatego jest on często wykorzystywany do pogłównego nawożenia upraw w okresie wczesno-wiosennym — do pierwszej dawki. Nawozy w tej grupie charakteryzują się, w zależności od producenta, zwartością azotu na poziomie 32-34,4%.
- Saletrzak
Zawiera również 2 formy azotu (amonową i azotowaną), ale całkowita zwartość azotu jest niższa niż w przypadku saletry amonowej i wynosi 27%. Nawozy tego typu w swoim składzie zawierają magnez oraz wapń, które są często pomijane w programie nawożenia.
Azot w formie saletrzanej a amonowej
Azot w formach dostępnych dla roślin różnie "zachowuję się" w środowisku glebowym. Forma amonowana ma przeciwny ładunek niż glebowy kompleks sorpcyjny, więc jest przez niego czasowo wiązana, co ogranicza jej wymywanie. Forma saletrzana NO3- natomiast z racji swojego anionowego charakteru jest bardziej podatna na wymywanie. Forma amonowa przechodzi w glebie w formę saletrzaną (azotanową), proces ten przyspiesza wraz ze wzrostem temperatury.
Obie formy odmiennie wypływają na rozwój systemu korzeniowego. Azot azotanowy stymuluje część nadziemną do wzrostu oraz zwiększa dynamikę pobierania między innymi potasu, magnezu i wapnia. Dlatego też jest zalecana do nawożenia roślin uprawnych, które wymagają obudzenia do wzrostu. W tym każe roślin ozimych wymagających szybkiej i znaczniej regeneracji po zimie. Z kolei forma amonowa zwiększa tempo pobierania fosforu, boru oraz siarki i stymuluje rozwój systemu korzeniowego. Dodatkowo jest gotowym surowcem do tworzenia aminokwasów i dalej białek.
Forma amonowa jest efektywniej pobierana i przemieszczana w roślinie w niższych temperaturach niż forma saletrzana, ponieważ jej pobranie związane jest ruchem wody napędzanym parowaniem z powierzchni roślin.
Nawozy azotowe kluczem do wysokich plonów
Nawozy mineralne znajdziesz tutaj: https://osadkowski.pl/nawozy/nawozy-mineralne--c-001007. Ważną kategorią, w przypadku nawozów sztucznych, są nawozy azotowe, które odgrywają kluczową rolę w budowaniu plonu i zapewnieniu prawidłowego rozwoju roślin uprawnych. Wybór odpowiedniego rodzaju nawozu azotowego zależy od wielu czynników:
- fazy rozwojowej roślin uprawnych i tempa ich wzrostu
- zwartość poszczególnych form azotu w nawozie
- potrzeb pokarmowych
- zasobności gleby w azot
- przebiegu pogody
Stosowanie nawozów azotowych przyczynia się do zwiększenia plonu i poprawy jego jakości. Należy jednak podkreślić, że ważne jest stosowanie zbilansowanego nawożenia NPK oraz innymi składnikami pokarmowymi. Tylko dobrze odżywione roślin będą mogły w pełni wykorzystać azot dostarczony w nawozie do budowy plonu. Rośliny przenawożone azotem są bardziej podatne na porażenie przez choroby oraz bardziej podatne na wyleganie.
